پایگاه خبری فولاد ایران - روز گذشته که آمریکا تصمیم خود مبنی بر عدم تمدید معافیت صادرات
نفتی به هشت کشور را علنی کرد، اولین چیزی که به ذهن میرسید کسری بودجه ناشی از کم
شدن صادرات نفت در سال جاری بود که بالطبع اگر تمهید لازم برای جبران آن اندیشیده
نشود، اقتصاد کشور و معیشت مردم با خطر جدی روبرو خواهد بود.
البته با تنوعی که در
اقتصاد ایران وجود دارد با کمی کنکاش میتوان فهمید راههایی وجود دارد که بالقوه از
ظرفیت مناسب ارز آوری بالایی برخوردارند ولی به نحوی مغفول مانده اند. که اگر
استفاده شوند شاید این تهدید به وجود آمده زمینه ایجاد فرصت های مناسبی برای
توانمند سازی اقتصاد شود.
تنوع راههای و دیگر روشها بسیار زیاد است که به
چند مورد بسنده میشود.
- ظرفیت صادراتی بنزین:
در حال حاضر توان تولید حدود 105 میلیون لیتر روزانه در پالایشگاههای ایران وجود
دارد که متاسفانه به جهت مدیریت مصرف نامناسب فقط در جهت مصرف داخلی به کار گرفته
شده است در صورتی که میانگین مصرف روزانه مصرف بنزین در سال 97 رقمی حدود 87
میلیون لیتر اعلام شده است. اصلاح روشها در مدیریت مصرف بنزین به شیوه های گوناگون
مورد بحث قرار گرفته که در اینجا جای بیان آن نیست. آشکار است که در صورت به کار
گیری این ظرفیت بالقوه برای صادرات به کشورهای همسایه، چه مقدار ارز وارد کشور
خواهد شد که جبران بخش زیادی از عدم امکان فروش نفت خواهد بود.
- بانکرینگ سوخت:
سالیانه چیزی حدود 14 تا 15 هزار کشتی از آبراهه
مقابل بندر چابهار عبور میکنند و بیش از 50% کل بانکرینگ دنیا در خلیج فارس انجام
میشود که امارات از طریق بندر فجیره به درآمدی بالغ بر 15 میلیارد دلار دست پیدا
میکند و جالب این است که مقدار سوختی که در فجیره بانکر میشود توسط ایران تامین
میشود. فعال کردن این ظرفیت بالقوه در بنادر ایران و به خصوص بندر چابهار میتواند
منابع سرشار ارزی برای ایران داشته باشد.
- صادرات مجدد کالا:
صادرات مجدد کالا یا همان صدور کالاهایی که قبلا
وارد شده اند بدون فرآوری و یا تغییر اضافی، در حال حاضر درآمدهای سرشاری برای
کشورها ایجاد کرده است و قطعا اگر بسترهای قانونی لازم و رفع موانع قانونی در
قوانین فعلی صادرات و واردات وقوانین امور گمرکی ایجاد شود، در ایجاد درآمدهای
ارزی بسیار موثر خواهد بود.
- ترانزیت کالا:
این مورد در حال حاضر
با اینکه میتواند درآمد های ارزی مناسبی ایجاد کند، متاسفانه به صورت جدی مورد
دولت قرار نگرفته است که از توانمندی بالایی در تامین ارز برخوردار است.
- صنعت گردشگری:
این صنعت با تنوعی که
دارد خود به تنهایی میتواند ارز آوری بیشتری نسبت به درآمدهای نفتی برای کشور
داشته باشد.
کیاست
انجمن اقتصاددانان
ایران