پایگاه خبری فولاد ایران – بانک‌های مرکزی جهان این هفته به طور کامل چنگال های خود را تیز کرده اند. آنها با پشتوانه افزایش شدید نرخ بهره و مداخله ارزی، از زبان تیز برای تبلیغ هدف منحصر به فرد خود برای شکست دادن بلای تورم استفاده کرده اند. در یکی از ناگهانی‌ترین تغییرات در سیاست‌گذاری اقتصاد جهانی در دهه‌های اخیر، بانک‌های مرکزی می‌گویند که به اندازه کافی از افزایش سریع قیمت‌ها رنج برده‌اند و اصرار دارند که آماده هستند تا تقریباً به هر قیمتی برای بازگرداندن ثبات قیمت‌ها اقدام کنند. اما پس از یک هفته از اعلامیه‌های چشمگیر بانک‌های مرکزی در سراسر جهان، حداقل برخی از اقتصاددانان شروع به پرسیدن این سؤال کرده‌اند که آیا آنها خیلی سریع پیش نمی‌روند؟
به گزارش فولاد ایران، فدرال رزرو آمریکا تا کنون مهمترین بازیگر در این تغییر خلق و خو بوده است. روز چهارشنبه، نرخ بهره اصلی خود را 0.75 واحد درصد افزایش داد و به محدوده بین 3 تا 3.25 درصد رساند. این نرخ در ابتدای سال نزدیک به صفر بود.
فدرال رزرو نشان داد که با پایان سخت‌گیری سیاست پولی‌اش فاصله زیادی دارد و اعضای کمیته تعیین نرخ بهره پیش‌بینی کردند که نرخ‌ها در سال 2022 بین 4.25 تا 4.5 درصد به پایان خواهند رسید، بالاترین رقم از زمان بحران مالی 09-2008.
در تابستان، جی پاول، رئیس فدرال رزرو، در مورد نرخ های بهره بالاتر صحبت کرد که با "فرود نرم" برای اقتصاد بدون رکود و کاهش ملایم نرخ تورم به پایان رسید. روز چهارشنبه، او اعتراف کرد که وقوع این امر بعید است و گفت ما باید تورم را پشت سر بگذاریم. ای کاش راهی بدون درد برای این کار وجود داشت.
طرح فدرال رزرو برای کاهش هزینه های مصرف کننده و تجاری در تلاش برای کاهش تورم داخلی، در جاهای دیگر نیز تکرار شده است، حتی اگر دلایل تورم بالا متفاوت باشد. در اروپا، قیمت‌های فوق‌العاده گاز طبیعی، نرخ‌های تورم را به سطوحی مشابه با ایالات متحده رسانده است، اما تورم اصلی به طور قابل توجهی پایین‌تر است. در اقتصادهای نوظهور، کاهش ارزش پول در برابر دلار آمریکا که در این هفته به بالاترین حد خود در 20 سال گذشته رسید، قیمت واردات را افزایش داده است.
بانک سوئدی Riksbank از روز سه شنبه با افزایش 1 درصدی نرخ بهره خود به 1.75 درصد، بزرگترین افزایش نرخ بهره در سه دهه اخیر را آغاز کرد. سوئیس، عربستان سعودی و امارات نیز هرکدام افزایش 0.75 درصدی را اعلام کردند که برای سوئیس به معنای پایان دوره نرخ های منفی است که از سال 2015 آغاز شده بود. بانک انگلستان روز پنجشنبه نرخ اصلی خود را 0.5 درصد افزایش داد و به 2.25 درصد رساند، بالاترین رقم از زمان بحران مالی، با وعده افزایش بیشتر نرخ در آینده. حتی در ژاپن که مدت‌هاست نرخ بهره منفی را اتخاذ کرده است، مقامات احساس کردند که باید برای مهار تورم اقدام کنند. وزارت دارایی آن در بازارهای ارز مداخله کرد تا روز پنجشنبه ین را تقویت کند و افزایش قیمت واردات را محدود کند. برای رسیدگی به قدرت دلار آمریکا که نرخ تورم اساسی کشور را به نرخ بسیار غیرمعمول 2.8 درصدی در ماه آگوست می رساند، آنچه را که آن را «اقدام قاطع» می نامید، انجام داد. اقتصاددانان دویچه بانک خاطرنشان کردند که به ازای هر بانک مرکزی در سراسر جهان که در حال حاضر نرخ بهره را کاهش می دهد، اکنون 25 بانک وجود دارد که نرخ بهره را افزایش می دهند، نسبتی که بسیار بالاتر از سطح نرمال است و از اواخر دهه 1990 مشاهده نشده است. به بسیاری از بانک های مرکزی استقلال داده شد تا سیاست های پولی را تعیین کنند.
ناتان شیتس، رئیس جهانی اقتصاد بین‌الملل در سیتی و یکی از مقامات سابق خزانه‌داری ایالات متحده، می‌گوید بانک‌های مرکزی «به سرعت در حال حرکت هستند که با اجرای این افزایش نرخ‌ها، واقعاً زمان کافی برای قضاوت در مورد بازخورد وجود ندارد. اثرات آن بر اقتصاد است.» بانک‌های مرکزی تمایلی به اعتراف به اشتباهات خود در پایین نگه‌داشتن نرخ‌های بهره برای مدت طولانی ندارند، و اشاره می‌کنند که انجام این ارزیابی‌ها با استفاده از آینده نگری بسیار آسان‌تر از زمان واقعی است. اما آنها اکنون می‌خواهند برای نشان دادن اینکه حتی اگر در شروع اقدام علیه تورم تأخیر داشته‌اند، اقدامی انجام دهند، به‌اندازه کافی قوی خواهند بود تا برای پایین آوردن تورم استفاده کنند.
بانک‌های مرکزی با افزایش نرخ‌های بهره، به دنبال کاهش نرخ‌های اوج تورمی که در خارج از ایالات متحده به دلیل افزایش قیمت گاز و مواد غذایی ایجاد شده‌اند، نیستند، بلکه هدف آنها این است که اطمینان حاصل کنند که نرخ تورم به‌طور ناخوشایندی بالاتر از نرخ‌های آنها نیست. شیتس می‌گوید که بانک‌های مرکزی با نادرست خواندن تورم در سال گذشته، اکنون ترجیح می‌دهند در این مورد زیاده‌روی کنند. آنها دورنمای رکود اقتصادی را در مقابل خطر یک دوره تورمی پایدار که اعتبار آنها را تضعیف می کند، متعادل می کنند.
جنیفر مک‌کئون، رئیس اقتصاد جهانی در کپیتال اکونومیکس، معتقد است که استدلال اینکه بانک‌های مرکزی بیش از حد پیش می‌روند، دشوار است. او می‌گوید: «در حالی که این تهاجمی‌ترین چرخه انقباض برای سال‌های متمادی است، اما این نیز درست است که تورم بالاتر از دهه‌های گذشته است. انتظارات تورمی افزایش یافته و بازارهای کار در تنگنا قرار دارند، بنابراین بانک‌های مرکزی به درستی نگران پتانسیل اثرات دور دوم از قیمت انرژی تا دستمزدها و تورم اساسی هستند.
اما تعداد فزاینده ای از اقتصاددانان به رهبری برخی از نام‌های بزرگ مانند موریس ابستفلد، اقتصاددان ارشد سابق صندوق بین‌المللی پول، فکر می‌کنند که بانک‌های مرکزی اکنون در اقدامات خود برای افزایش نرخ‌های بهره افراط می‌کنند و اثر همه این سخت‌گیری‌ها، جهانی خواهد بود. رکود اقتصادی بانک جهانی نیز در این هفته نگرانی های مشابهی را ابراز کرد. Antoine Bouvet، اقتصاددان در ING، می‌گوید که «بانک‌های مرکزی اعتماد خود را به توانایی خود در پیش‌بینی دقیق تورم از دست داده‌اند» و همین امر باعث شده است تا بیشتر بر نرخ‌های واقعی تورم امروز تمرکز کنند.
منبع: فایننشال تایمز