پایگاه خبری فولاد ایران- حمل‌ونقل دریایی حدود ۳ درصد از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان را به خود اختصاص می‌دهد. این بدان معناست که کاهش کربن در این بخش، در بسیاری از سناریوها برای دستیابی به اهداف جهانی آب‌وهوایی حیاتی خواهد بود. رهبران این صنعت نیز به اهمیت این مسئله پی برده‌اند و با هدف‌گذاری برای رسیدن به انتشار خالص صفر تا سال ۲۰۵۰ موافقت کرده‌اند، اما رسیدن به این هدف، کار ساده‌ای نخواهد بود.
به گزارش اویل پرایس، برای کاهش کربن در این صنعتی که «سخت‌کاهش‌پذیر» تلقی می‌شود، پیشرفت‌های متعددی لازم است، از جمله:
• سیاست‌گذاری‌های حمایتی و نظارتی،
• رهگیری آنی انتشار گازها،
• توسعه فناوری‌های نوآورانه همچون سلول‌های سوختی هیدروژنی که جایگزین قیر آلوده‌ای شوند که بسیاری از کشتی‌ها به آن وابسته‌اند،
• و نیز مسیرهای دریایی کارآمدتر.
خوشبختانه، در تمام این زمینه‌ها پیشرفت‌هایی حاصل شده است.
در اواخر سال گذشته، سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) یک چارچوب جدید برای کاهش انتشار کربن تا صفر خالص تصویب کرد که شامل محدودیت‌های اجباری انتشار گازها و قیمت‌گذاری کربن در سراسر صنعت کشتیرانی است – حرکتی تاریخی که برای اولین‌بار در این مقیاس انجام می‌شود.
این تدابیر، که قرار است در اکتبر ۲۰۲۵ به‌صورت رسمی تصویب و از سال ۲۰۲۷ اجرایی شوند، برای کشتی‌های اقیانوس‌پیما با بیش از ۵۰۰۰ تن ناخالص وزنی که حدود ۸۵ درصد از انتشار CO₂ بین‌المللی را بر عهده دارند، الزامی خواهد شد.
در حالی که این اقدامات سخت‌گیرانه خبر مثبتی برای اهداف آب‌وهوایی هستند، اگر به‌درستی مدیریت نشوند، می‌توانند فشار اقتصادی زیادی بر صنعت کشتیرانی وارد کنند. اما یک فناوری جدید از اسکاندیناوی ممکن است راه‌حلی برای کاهش چشمگیر انتشار کربن در صنعت کشتیرانی بدون نیاز به حذف ناوگان فعلی فراهم کرده باشد.
شرکت فنلاندی Wärtsilä، فعال در حوزه انرژی و دریانوردی، به‌تازگی از سامانه نوآورانه جذب کربن (CCS) رونمایی کرده است که امید دارد انقلابی در این صنعت ایجاد کند. تیم طراح این فناوری مدعی است که مدل آن‌ها می‌تواند تا ۷۰ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای یک کشتی را کاهش دهد.
مهم‌تر از آن، این فناوری فقط روی کاغذ نیست. سامانه نمونه آن در حال حاضر بر روی یک کشتی تجاری نصب شده است: کشتی حمل اتیلن Clipper Eris متعلق به شرکت Solvang ASA با ظرفیت ۲۱٬۰۰۰ مترمکعب.
به گفته هاکان اگنوال (Håkan Agnevall)، رئیس و مدیرعامل Wärtsilä، این فناوری نه تنها برای اهداف اقلیمی امیدوارکننده است، بلکه برای مالکان کشتی و سرمایه‌گذاران نیز خبر خوبی است؛ چراکه آن‌ها اکنون می‌توانند ناوگان موجود خود را برای رعایت قوانین انتشار به‌روزرسانی کنند
طبق گزارش Interesting Engineering «این شرکت هزینه جذب کربن با استفاده از سامانه خود را بین ۵۴ تا ۷۶ دلار به ازای هر تن متریک CO₂ برآورد کرده است. این رقم، که شامل هزینه‌های سرمایه‌گذاری و عملیاتی است، رقابتی در نظر گرفته می‌شود و می‌تواند برای مالکان کشتی که با مالیات کربن و الزامات بازار تجارت انتشار روبه‌رو هستند، جذاب باشد.»
با اینکه این پیشرفت‌ها می‌توانند تغییرات مثبتی برای کاهش انتشار کشتی‌های منفرد ایجاد کنند، اما برخی نگرانی دارند که فناوری‌های جذب کربن در نهایت انگیزه کاهش کلی وابستگی به سوخت‌های فسیلی را کاهش دهند.
در حقیقت، بسیاری از کارشناسان این فناوری‌ها را صرفاً نوعی فریب سبز (greenwashing) می‌دانند. برای مثال، یک گزارش از Cal Matters در اواخر سال گذشته اعلام کرد:
«صنعت سوخت‌های فسیلی میلیون‌ها دلار صرف متقاعد کردن افکار عمومی می‌کند که جذب کربن یک راه‌حل قابل اجرا برای بحران آب‌وهوایی است، اما در واقع، این فناوری شکست‌خورده است.»
مقاله‌ای در Scientific American نیز همین دیدگاه را تقویت کرده و هشدار داده است:
«فناوری جذب کربن صرفاً برگ انجیری برای روابط عمومی شرکت‌های نفتی است که می‌خواهند روند کنار گذاشتن سوخت‌های فسیلی را به تعویق بیندازند.»
با این حال، هیئت بین‌دولتی تغییرات اقلیمی (IPCC) دیدگاه میانه‌روتری نسبت به CCS دارد. هرچند آن‌ها نیز تصویر چندان خوش‌بینانه‌ای از آینده این فناوری ترسیم نمی‌کنند، اما تصریح می‌کنند که در برخی صنایع سخت‌کاهش‌پذیر، جذب کربن ممکن است حیاتی باشد – صنایعی که بخش عمده‌ای از صنعت کشتیرانی را شامل می‌شود.
منبع: Oilprice