پایگاه خبری فولاد ایران- با وجود تلاشهای مقامهای اروپایی برای کاهش وابستگی به گاز طبیعی روسیه، واقعیت بازار انرژی خلاف آن را نشان میدهد. رسانهها معمولاً بر سیاستهای مانعتراشانهی کشورهایی مانند اسلواکی و مجارستان تمرکز دارند، اما تصویر کلی حکایت از آن دارد که بروکسل با چالش بزرگی روبهروست.
طبق گزارش اویل پرایس، صادرات گاز طبیعی شرکت گازپروم روسیه از طریق خط لوله ترکاستریم در ماه مه ۲۰۲۵، ۱۰.۳٪ افزایش یافته است — این افزایش وابستگی رو به رشد به ترکاستریم را نشان میدهد، زیرا این تنها مسیر باقیمانده برای انتقال گاز روسیه به اروپاست، پس از آنکه اوکراین در ابتدای سال قرارداد ترانزیت گاز را تمدید نکرد. صادرات گاز روسیه از طریق ترکاستریم به ۴۶ میلیون مترمکعب در روز در ماه مه رسید، در حالی که این رقم در آوریل ۴۱.۷ میلیون مترمکعب بود. با این حال، در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، این مقدار ۱.۲ میلیون مترمکعب کاهش داشته است.
گرچه صادرات فعلی روسیه با سالهای اوج ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ فاصله دارد — آن زمان حجم صادرات بین ۱۷۵ تا ۱۸۰ میلیارد مترمکعب در سال بود — در سال ۲۰۲۴، این رقم به حدود ۳۲ میلیارد مترمکعب کاهش یافته بود.
با وجود تحریمها، تجارت انرژی اروپا با روسیه همچنان پررنگ است. در فوریه ۲۰۲۵، طبق گزارش روزنامه بیلد، اتحادیه اروپا بیش از ۲ میلیارد دلار کالاهای مرتبط با انرژی از روسیه خریداری کرده است. این شامل گاز طبیعی و LNG، زغالسنگ، نفت خام و اورانیوم میشود. صادرات LNG روسیه در سال ۲۰۲۴، ۴٪ رشد داشته و به ۴۷.۲ میلیارد مترمکعب رسیده است. ارزش این صادرات به اتحادیه اروپا حدود ۷.۳ میلیارد یورو (تقریباً ۷.۹۶ میلیارد دلار) برآورد میشود. دان یورگنسن، کمیسر انرژی اتحادیه اروپا، در فوریه تأکید کرد که LNG آمریکا و سایر منابع باید جایگزین روسیه شوند. از زمان حمله روسیه به اوکراین، کشورهای اتحادیه اروپا بیش از ۲۰۹ میلیارد یورو سوخت فسیلی از روسیه وارد کردهاند — که در واقع ماشین جنگی پوتین را تأمین مالی کرده است.
حمایت غیرمنتظره از تلاشهای ضدروسی اروپا ممکن است از سمت جمهوریخواهان MAGA در آمریکا و پرزیدنت ترامپ بیاید. یک طرح جدید در سنا در حال بررسی است که کشورهای خریدار سوختهای فسیلی از روسیه را مشمول تعرفهی ۵۰۰٪ خواهد کرد. این طرح، به رهبری سناتورهای لیندزی گراهام و ریچارد بلومنتال، حمایت دو حزبی دارد و تاکنون ۸۱ امضای سناتورها از ۱۰۰ کرسی سنا را کسب کرده است. طبق مفاد این طرح، هر کشوری که نفت، گاز، اورانیوم، LNG یا محصولات پتروشیمی روسیه را بخرد، بفروشد یا انتقال دهد، هدف تعرفه قرار خواهد گرفت.
اگر تصویب شود، این قانون کشورهای اروپایی واردکنندهی گاز روسیه را هم هدف قرار خواهد داد. از جمله کشورهایی که به طور مستقیم تحت تأثیر قرار میگیرند میتوان به هلند، فرانسه، بلژیک، اسپانیا و پرتغال اشاره کرد که واردکنندهی LNG روسیه هستند. همچنین کشورهای جنوب اروپا مانند بلغارستان، یونان، ایتالیا، مجارستان و اسلواکی که واردکننده گاز روسیه از طریق خطوط لوله ترکاستریم و دروژبا هستند نیز مشمول خواهند شد. این تهدید، فشار مضاعفی بر این کشورها وارد خواهد کرد تا بهسرعت منابع جایگزین انرژی غیرروسی بیابند.
رهبران اروپایی اکنون باید سیاستهای واقعی و قاطعانهتری علیه درآمدهای انرژی روسیه اتخاذ کنند، چرا که جنگ اوکراین وضعیت امنیتی و اقتصادی قاره را دگرگون کرده است. حمله پهپادی اخیر اوکراین به تأسیسات نیروی هوایی و دریایی روسیه ممکن است با واکنش سخت مسکو، از جمله هدفگیری زیرساختهای انرژی اروپا همراه شود. در شرایطی که گاز روسیه هنوز نقش حیاتی دارد، اروپا باید قراردادهای بلندمدت با شرکای غیرروسی امضا کند. صحبت درباره مقابله با روسیه تاکنون ناکارآمد بوده و اکنون زمان عمل فرا رسیده است تا بروکسل درآمدهای انرژی مسکو را هدف قرار دهد، حتی اگر این تصمیم به افزایش دوباره قیمت گاز در اروپا منجر شود.
منبع: Oilprice