پایگاه خبری فولاد ایران- تابستان معمولاً زمان آرامی در پایتخت‌های آسیای مرکزی است، اما در آگوست ۲۰۲۵، مقامات قزاقستان، ترکمنستان و ازبکستان ابتکاراتی را برای مقابله با چالش‌های آب راه‌اندازی کرده‌اند که تهدیدی جدی برای منطقه محسوب می‌شوند.
طبق گزارش اویل پرایس، ازبکستان برنامه سه‌ساله مدیریت آب خود را رونمایی کرده است که هدف آن ارتقای بهره‌وری و صرفه‌جویی از طریق مدرن‌سازی شبکه گسترده آبیاری کشور است. در چارچوب این برنامه:
ی تجهیزات قدیمی در بیش از ۲۵۰۰ کیلومتر از کانال‌ها و سیستم‌های هیدرولیک جایگزین خواهد شد و حدود ۱.۴ میلیون هکتار زمین کشاورزی تحت پوشش قرار می‌گیرد.
• تکنولوژی‌های آبیاری قطره‌ای در ۳۰۰ هزار هکتار معرفی خواهد شد.
ن جریان آب از طریق سیستم‌های دیجیتال مدیریت خواهد شد و ایستگاه‌های پمپاژ با انرژی تجدیدپذیر کار می‌کنند.
انتظار می‌رود که با اجرای این برنامه:
• شوری خاک کاهش یابد و ۴۶۰ هزار هکتار زمین دوباره قابل کشت شود.
• در سال اول، ۱۰ میلیارد متر مکعب آب صرفه‌جویی شود و تا سال ۲۰۲۸ این رقم به ۱۴ میلیارد متر مکعب برسد.
• یک مرکز آموزش مدیریت آب نیز ایجاد خواهد شد تا کارکنان دولتی بیشترین بهره‌وری را از تکنولوژی‌های جدید داشته باشند و کمپین‌های آگاهی‌بخشی عمومی برای تشویق مردم به صرفه‌جویی آب راه‌اندازی می‌شود.
قزاقستان نیز ۳۰۵ میلیون تنگه (حدود ۵۶۶ هزار دلار) برای توسعه موسسه تحقیقاتی دریای خزر اختصاص داده است. سطح این دریا طی دو دهه گذشته حدود دو متر کاهش یافته و پیش‌بینی می‌شود تا پایان قرن تا یک‌چهارم سطح آن از دست برود. ارتقای این موسسه به پژوهشگران کمک می‌کند عوامل کاهش سطح آب را بهتر درک کنند و اقدامات بازسازی مؤثر را طراحی کنند. بودجه همچنین برای بررسی ذخایر ماهی و دلایل مرگ دسته‌جمعی فوک‌ها استفاده خواهد شد.
به طور فوری‌تر، قزاقستان با تابستان خشک و کمبود آب روبرو است: رود سیردریا تا ۴۰ درصد پایین‌تر از سطح معمولی جریان دارد و محصول‌های کشاورزی در مناطق ترکستان و قیزیلوردا را تهدید می‌کند. مخازن آب نیز در سطح نگران‌کننده‌ای قرار دارند.
معاون نخست‌وزیر قزاقستان، کانات بوزومبایف، اعلام کرد که ازبکستان و قرقیزستان توافق کرده‌اند ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب به قزاقستان اختصاص دهند تا کمبود کوتاه‌مدت جبران شود و انتظار می‌رود این آب تا پایان آگوست وارد کشور شود.
رسانه‌های محلی گزارش داده‌اند که مقامات قزاق در حال بررسی قرارداد با یک شرکت آمریکایی، Dynamic Aviation، برای مقابله با خطر سیل هستند. این اقدام برای جلوگیری از تکرار سیل گسترده ۲۰۲۴ انجام می‌شود که باعث جابه‌جایی ده‌ها هزار نفر و خسارت‌های میلیون دلاری شد.
ترکمنستان نیز تلاش می‌کند پاسخ جمعی منطقه‌ای برای بحران دریای خزر ایجاد کند. وزیر خارجه این کشور، رشید مرادوف، طرحی را برای اقدام جمعی ارائه کرده و درصدد است از دیگر کشورهای منطقه تعهد بگیرد تا اجلاس رهبران آسیای مرکزی برای حفظ «یکپارچگی اکولوژیک» دریای خزر برگزار شود.
در نشست ۱۴ آگوست کمیسیون بین‌دولتی هماهنگی آب آسیای مرکزی (ICWC)، بوزومبایف هشدار داد که منابع آب موجود برای پاسخگویی به نیازهای کشاورزی کافی نیست و تاکنون ICWC در ایجاد سیستم مدیریت منابع مؤثر ناکام بوده است. او گفت: «زمان آن رسیده که اقدامات پویا انجام دهیم؛ نه تنها بحث و برنامه‌ریزی، بلکه اقدامات مشخص لازم است.»
در طول ماه آگوست، مقامات قزاقستان، تاجیکستان و ازبکستان چندین جلسه برگزار کرده‌اند تا سیستم‌های توزیع و مدیریت آب در حوضه‌های رودخانه‌ای آمو دریا و سیردریا بهینه‌سازی شود.
منبع: Oilprice