پایگاه خبری فولاد ایران - طبق گزارش اویل پرایس، ژاپن با راه‌اندازی دومین نیروگاه تجاری انرژی اسمزی در جهان، پس از دانمارک، گامی تاریخی در مسیر توسعه یکی از نوآورانه‌ترین و کمتر شناخته‌شده‌ترین منابع انرژی پاک برداشت. این فناوری که بر پایه اختلاف غلظت نمک بین آب شیرین و آب شور کار می‌کند، از سوی مجمع جهانی اقتصاد به عنوان یکی از ۱۰ فناوری نوظهور برتر سال ۲۰۲۵ معرفی شده است و بسیاری آن را به‌عنوان یک انقلاب بالقوه در آینده انرژی جهان می‌دانند.
اساس کار انرژی اسمزی بر پدیده طبیعی «اسمز» است. هنگامی که آب شیرین و آب شور در کنار هم قرار می‌گیرند، یون‌ها و مولکول‌های آب از بخش کم‌نمک به بخش پرنمک حرکت می‌کنند تا تعادل شیمیایی برقرار شود. این حرکت از طریق غشای نیمه‌تراوا باعث ایجاد اختلاف فشار می‌شود و می‌توان این فشار را به نیروی مکانیکی و سپس به برق تبدیل کرد.
مزیت بزرگ این فناوری در مقایسه با انرژی‌های تجدیدپذیر دیگر مانند باد و خورشید، پایداری و دائمی بودن آن است. در حالی که باد و خورشید متناوب هستند، انرژی اسمزی به صورت ۲۴ ساعته، ۷ روز هفته و در تمام طول سال قابل بهره‌برداری است. به همین دلیل، کارشناسان آن را یک گزینه مطمئن برای امنیت انرژی می‌دانند.
دانمارک در سال ۲۰۲۳ نخستین نیروگاه تجاری انرژی اسمزی جهان را به بهره‌برداری رساند و پیشگام این صنعت نوظهور شد. ژاپن در اوت ۲۰۲۵، نیروگاهی در شهر فوکوئوکا افتتاح کرد که سالانه حدود ۸۸۰ هزار کیلووات ساعت برق تولید می‌کند. این نیروگاه در مجاورت یک واحد نمک‌زدایی ساخته شده است و از آب فوق‌العاده شور باقیمانده از فرآیند نمک‌زدایی برای بهبود راندمان استفاده می‌کند. این کار نه‌تنها موجب افزایش کارایی تولید برق می‌شود، بلکه به کاهش هدررفت منابع آبی نیز کمک می‌کند.
بر اساس برآوردها، پتانسیل طبیعی انرژی اسمزی در رودخانه‌ها، مصب‌ها و دلتاها حدود ۳۰ هزار تراوات ساعت در سال است؛ یعنی رقمی معادل بیش از کل مصرف برق کنونی جهان.
بنیاد آینده دبی تخمین زده است که در صورت گسترش جهانی، نیروگاه‌های اسمزی می‌توانند سالانه حدود ۵,۱۷۷ تراوات ساعت برق تولید کنند؛ یعنی تقریباً یک‌پنجم نیاز برق جهان.
کشورهایی مانند نروژ، فرانسه و کره‌جنوبی نیز مدل‌های آزمایشی نیروگاه‌های اسمزی را توسعه داده‌اند. انتظار می‌رود با موفقیت دانمارک و ژاپن، سایر کشورهای ساحلی نیز به سرعت وارد این عرصه شوند.
با وجود مزایای قابل‌توجه، فناوری اسمزی هنوز با چالش‌هایی روبه‌رو است:
• راندمان پایین در مقیاس وسیع، که باعث می‌شود بسیاری از پروژه‌ها اقتصادی نباشند.
• نیاز به شرایط خاص، از جمله دسترسی هم‌زمان به منابع آب شیرین و آب شور با غلظت بالا.
با این حال، مناطقی مانند خاورمیانه و استرالیا که به آب‌های شور و لب‌شور دسترسی گسترده دارند، می‌توانند از این فناوری هم برای تولید برق پایدار و هم برای تأمین آب شیرین بهره‌برداری کنند.
به گفته نیکولا هوزه، هم‌بنیان‌گذار شرکت انرژی اسمزی «انرژی اسمزی پاک است، کاملاً طبیعی است، در همه مناطق ساحلی جهان در دسترس است، می‌تواند تقریباً به‌صورت لحظه‌ای روشن شود و به راحتی تنظیم گردد.»
اگرچه هنوز در ابتدای راه هستیم، اما انرژی اسمزی پتانسیل آن را دارد که به یکی از پایه‌های اصلی ترکیب انرژی جهانی تبدیل شود. در حالی که جهان برای مقابله با تغییرات اقلیمی به دنبال منابع پایدار و بدون کربن است، انرژی اسمزی می‌تواند در کنار خورشید، باد و انرژی‌های نو دیگر، نقشی کلیدی در گذار به سمت آینده‌ای سبزتر ایفا کند.
منبع: Oilprice