پایگاه خبری فولاد ایران - در حالی‌که بسیاری از دولت‌ها برای مقابله با تغییرات اقلیمی و حرکت به سوی گذار سبز به تدریج از سوخت‌های فسیلی فاصله می‌گیرند، نگاه‌ها دوباره به منبعی قدیمی اما پرچالش معطوف شده است: انرژی هسته‌ای.
طبق گزارش اویل پرایس، برای چند دهه، انرژی هسته‌ای در صدر برنامه‌های انرژی بسیاری از کشورها قرار داشت، اما چند فاجعه‌ی بزرگ هسته‌ای باعث تغییر نگرش عمومی نسبت به آن شد و موجب گردید برخی دولت‌ها برای سال‌ها توسعه‌ی این فناوری را متوقف کنند.
اکنون، با انتشار مطالعاتی که نشان می‌دهد انرژی هسته‌ای در صورت نظارت دقیق از ایمن‌ترین اشکال تولید انرژی پاک است، شاهد احیای دوباره‌ی علاقه به این منبع هستیم.
با این حال، یکی از بزرگ‌ترین موانع در مسیر توسعه، هزینه‌ی بسیار بالای ساخت نیروگاه‌های جدید است.
اگرچه نیروگاه‌های هسته‌ای پس از راه‌اندازی هزینه‌ی عملیاتی نسبتاً کمی دارند، اما ساخت یک نیروگاه و راکتور جدید چندین میلیارد دلار هزینه دارد.
برای کاهش فشار مالی بر دولت‌ها، بسیاری از کشورها توسعه‌ی تأسیسات هسته‌ای را از طریق مشارکت‌های عمومی–خصوصی (Public-Private Partnerships) تأمین می‌کنند.
سرمایه‌گذاران خصوصی نیز تمایل بیشتری به مشارکت در پروژه‌هایی دارند که از پشتیبانی مالی و سیاسی دولت برخوردارند، زیرا چنین حمایتی ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد.
در سال گذشته، چندین شرکت فناوری بزرگ قراردادهایی با شرکت‌های فعال در حوزه‌ی انرژی هسته‌ای امضا کرده‌اند تا پس از بهره‌برداری از نیروگاه‌ها، به منابع پایدار انرژی هسته‌ای برای مراکز داده و هوش مصنوعی (AI) دسترسی یابند.
با رشد انفجاری فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی و رایانش ابری، تقاضای جهانی برای انرژی در دهه‌های آینده به‌طور چشمگیری افزایش خواهد یافت.
از همین رو، دولت‌ها بیش از پیش از شرکت‌های فناوری می‌خواهند که به جای تکیه بر شبکه‌های برق موجود، خودشان به دنبال منابع پاک انرژی برای فعالیت‌هایشان باشند.
در سپتامبر، نمایندگان بزرگ‌ترین شرکت‌های اورانیوم و انرژی هسته‌ای جهان، به‌همراه کارشناسان و سرمایه‌گذاران این صنعت، در سمپوزیوم سالانه‌ی انجمن جهانی انرژی هسته‌ای (WNA) گرد هم آمدند تا درباره‌ی آینده‌ی سرمایه‌گذاری در انرژی هسته‌ای گفت‌وگو کنند.
بر اساس برآوردهای مورگان استنلی (Morgan Stanley)، سرمایه‌گذاری در زنجیره‌ی ارزش هسته‌ای قرار است از ۱٫۵ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۴ به ۲٫۲ تریلیون دلار تا سال ۲۰۵۰ افزایش یابد.
با وجود رشد علاقه، بسیاری از سرمایه‌گذاران هنوز در ورود به این حوزه محتاط هستند، زیرا پیچیدگی بالای پروژه‌های ساخت نیروگاه‌های جدید اغلب باعث تأخیر و افزایش شدید هزینه‌ها می‌شود.
برای نمونه، پروژه‌ی نیروگاه Sizewell C در بریتانیا که توسط شرکت فرانسوی EDF توسعه می‌یابد، تاکنون تقریباً دو برابر برآورد اولیه هزینه داشته و به ۵۱٫۹ میلیارد دلار رسیده است — رقمی که در نهایت منجر به افزایش قبوض برق مصرف‌کنندگان خواهد شد.
کارشناسان می‌گویند یکی از دلایل اصلی این افزایش، کاهش ساخت نیروگاه‌های جدید در چند دهه‌ی اخیر است، که باعث شده هزینه‌های توسعه در کشورهای غربی نسبت به کشورهایی چون چین — که پروژه‌های خود را معمولاً به‌موقع و با هزینه‌ی کنترل‌شده تحویل می‌دهند — بسیار بالاتر باشد.
گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) با عنوان «مسیر ورود به عصر جدید انرژی هسته‌ای» در سال ۲۰۲۵، سیاست‌ها، پروژه‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و نوآوری‌هایی را بررسی می‌کند که در حال شکل‌دهی به آینده‌ی این صنعت هستند.
بر اساس این گزارش، در سناریوی رشد سریع، میزان سرمایه‌گذاری سالانه باید تا سال ۲۰۳۰ دو برابر شود و به ۱۲۰ میلیارد دلار برسد، رقمی که نشان می‌دهد توسعه‌ی انرژی هسته‌ای نمی‌تواند صرفاً بر بودجه‌های دولتی متکی باشد.
آژانس تأکید می‌کند که کاهش هزینه‌های مالی و جذب سرمایه‌ی خصوصی برای پیشبرد پروژه‌های هسته‌ای ضروری است.
IEA پیشنهاد می‌کند که راکتورهای کوچک مدولار (SMRs) می‌توانند به کاهش هزینه‌ها کمک کنند.
در صورت حمایت مناسب، ظرفیت نصب‌شده‌ی SMR می‌تواند تا سال ۲۰۴۰ به ۸۰ گیگاوات برسد و حدود ۱۰٪ از کل ظرفیت هسته‌ای جهان را تشکیل دهد.
با این حال، موفقیت این فناوری و سرعت گسترش آن بستگی دارد به اینکه آیا صنعت می‌تواند تا سال ۲۰۴۰ هزینه‌ها را به سطح پروژه‌های برق‌آبی بزرگ یا انرژی بادی فراساحلی برساند یا نه.
با پشتیبانی چندین دولت، انتظار می‌رود در دهه‌های آینده شاهد گسترش قابل‌توجه ظرفیت انرژی هسته‌ای در جهان باشیم.
اما سرعت و گستره‌ی این رشد بستگی زیادی دارد به اینکه دولت‌ها تا چه اندازه بتوانند سرمایه‌گذاران خصوصی را از طریق سیاست‌های مشوق، مقررات شفاف و سرمایه‌گذاری‌های عمومی هدفمند، جذب کنند. اگر این هماهنگی میان بخش دولتی و خصوصی به‌درستی شکل گیرد، جهان ممکن است واقعاً وارد عصر جدیدی از انرژی هسته‌ای پاک و پایدار شود.
منبع: Oilprice