پایگاه خبری فولاد ایران - پس از دهه‌ها رکود، انرژی هسته‌ای بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفته است؛ اما این بار، خبری از نیروگاه‌های عظیم گیگاواتی نیست. رآکتورهای کوچک ماژولار (SMR) که زمانی ایده‌ای آزمایشی و کم‌اهمیت تلقی می‌شدند، اکنون به محور تغییرات جهانی در انرژی و ژئوپلیتیک تبدیل شده‌اند. ویژگی اصلی این رآکتورها مقیاس‌پذیری، انعطاف در جانمایی و امکان تأمین برق پایه بدون کربن است؛ عاملی حیاتی در عصر رشد انفجاری انرژی مورد نیاز برای هوش مصنوعی و گذار به صنعت بدون سوخت فسیلی.
به گزارش اویل پرایس، در سال ۲۰۲۵، این فناوری‌ها از مرحله طرح و وعده خارج شده و وارد فاز پروژه‌های تجاری میلیارد دلاری شده‌اند. از جمله بازیگران اصلی این تحول می‌توان به شرکت NuScale، شرکت Amazon و شرکت Terrestrial Energy اشاره کرد.
رآکتورهای کوچک تنها برای تولید برق نیستند؛ آنها می‌توانند حرارت صنعتی ایجاد کنند؛ حوزه‌ای که ۲۰٪ مصرف انرژی جهان را دربرمی‌گیرد و هنوز عمدتاً وابسته به سوخت‌های فسیلی است.
شرکت Terrestrial Energy با رآکتور نسل چهارم خود که در آن نمک مذاب نقش سوخت و خنک‌کننده را دارد، می‌تواند حرارت با دمای بالا برای تولید هیدروژن، سوخت مصنوعی و مواد پتروشیمی فراهم کند. این شرکت پس از تکمیل ادغام SPAC خود، حدود ۲۹۳ میلیون دلار جذب کرده و اولین پروژه تجاری‌اش را در پردیس تگزاس A&M کلید خواهد زد.
تقاضای عظیم برق برای مدل‌های هوش مصنوعی باعث شده غول‌هایی مثل آمازون خود وارد حوزه تولید برق شوند. آمازون اعلام کرد که در همکاری با Energy Northwest در واشنگتن، مجموعه‌ای از رآکتورهای Xe-100 را برای تأمین مستقیم برق مراکز داده خود احداث خواهد کرد؛ ابتدا با ظرفیت ۳۲۰ مگاوات و قابل افزایش تا ۹۶۰ مگاوات.
این حرکت نشان می‌دهد شرکت‌های ابرمقیاس نه منتظر توسعه شبکه برق، بلکه در حال ساخت شبکه انرژی اختصاصی خود هستند.
کشورها برای امنیت انرژی و استقلال از سوخت‌های وارداتی در حال سرمایه‌گذاری هستند:
• کانادا به دنبال استفاده از ذخایر گسترده اورانیوم خود در توسعه SMR است.
• هلند برای ساخت دو نیروگاه جدید و تحقیق و توسعه SMR بودجه اختصاص داده و یک نهاد دولتی جدید ایجاد کرده است.
• فرانسه، آمریکا و سوئد در حال ایجاد زنجیره تأمین سوخت هسته‌ای نسل جدید هستند تا وابستگی به روسیه را کاهش دهند.
با وجود پیشرفت‌ها، بزرگ‌ترین خطر، اجرای پروژه‌ها در مقیاس واقعی است.
تجربه ساخت نیروگاه Vogtle در آمریکا نشان داد که حتی انحراف‌های کوچک می‌توانند به تاخیر چندساله و افزایش هزینه چند میلیارد دلاری منجر شوند.
از سوی دیگر، صنایع تأمین قطعات، سوخت پیشرفته و سازندگان تجهیزات رآکتور باید تقویت و دوباره ساخته شوند.
صنعت هسته‌ای اکنون در مرحله‌ای تعیین‌کننده قرار دارد. اگر پروژه‌های SMR به‌موقع و با هزینه کنترل‌شده به بهره‌برداری برسند، انرژی هسته‌ای می‌تواند به منبعی مقیاس‌پذیر، پاک و رقابتی در جهان تبدیل شود.
سؤال اصلی دیگر این نیست که SMRها وارد چرخه انرژی خواهند شد یا نه، بلکه این است که چه کسانی و با چه سرعتی آنها را خواهند ساخت.
منبع: Oilprice