پایگاه خبری فولاد ایران - یک مطالعه وسیع جدید نشان میدهد که ایالات متحده بیش از هر کشور دیگری در جهان وام از چین دریافت کرده است. این یافته برخلاف تصور رایج است که گمان میرفت وامها و کمکهای خارجی چین عمدتاً به کشورهای در حال توسعه و پروژههای زیرساختی کمربند و جاده (BRI) اختصاص یافته باشد.
طبق گزارش نیوزویک و بر اساس گزارش آزمایشگاه AidData در کالج ویلیام و مری ویرجینیا، مجموع وامهای خارجی چین در فاصله سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ برابر با ۲.۲ تریلیون دلار بوده است. این نتیجه حاصل بررسی بیش از ۳۰ هزار پروژه و فعالیت مالی چین در ۲۱۷ کشور و تلاش سهساله تیمی ۱۳۰ نفره از تحلیلگران و محققان مالی است.
ایالات متحده با دریافت ۲۰۲ میلیارد دلار در صدر قرار دارد، شامل تقریباً ۲۵۰۰ پروژه و فعالیت در تمامی ایالتهای کشور. روسیه ۱۷۲ میلیارد دلار، استرالیا ۱۳۰ میلیارد دلار و ونزوئلا ۱۰۶ میلیارد دلار در رتبههای بعدی قرار دارند.
مطالعه نشان میدهد که بیش از سهچهارم وامهای چین به کشورهای ثروتمند اختصاص یافته و اهداف استراتژیک دارند. این وامها عمدتاً برای سرمایهگذاری در زیرساختهای حیاتی، تأمین معادن کلیدی و خرید داراییهای فناوری پیشرفته مانند شرکتهای نیمههادی، انجام شدهاند.
هدف چین از این اقدامات، تقویت قدرت ملی و پیشی گرفتن در حوزههای صنعتی و فناوری از آمریکا و دیگر کشورهای غربی است.
این گزارش تاکید میکند که رویکرد هدفمند چین در وامدهی، نحوه استفاده کشورهای غربی از ابزارهای اعتباری و کمکهای خارجی را تحت تأثیر قرار داده است. نمونههایی از اقدامات مشابه غرب عبارتند از:
• وام ۲۰ میلیارد دلاری ایالات متحده به آرژانتین که الگوبرداری مستقیم از روشهای پکن دانسته شده است،
• تلاشهای دولتهای ترامپ و بایدن برای خرید یا سرمایهگذاری در زیرساختها و معادن حیاتی در کشورهای پردرآمد، مانند بندر پیرهیوس یونان، ذخایر نادر زمین در گرینلند، کانال پاناما و بندر داروین استرالیا، با توجیه دلایل امنیت ملی.
بر اساس این گزارش، فشار چین باعث شده که ایالات متحده نحوه استفاده از کمکهای خارجی خود، به ویژه از طریق USAID، بازنگری کند. در حال حاضر بحث بر سر افزایش سقف وامدهی US International Development Finance Corporation (DFC) از ۶۰ میلیارد به ۲۵۰ میلیارد دلار است تا این نهاد بتواند آزادانه در پروژههای با اهمیت امنیت ملی در کشورهای پردرآمد سرمایهگذاری کند.
تحلیلگران اشاره میکنند که برخلاف چین، کشورهای دموکراتیک غربی قادر به کنترل فعالیت شرکتها و هماهنگ کردن آنها با اهداف سیاست ملی خود نیستند. این برتری چین را در استفاده از وامها و سرمایهگذاریهای خارجی برای دستیابی به اهداف امنیت ملی و اقتصادی خود تقویت میکند.
گزارش AidData نتیجهگیری میکند که رویکرد هدفمند و مستقل چین در وامدهی، کشورهای غربی را مجبور به بازنگری بنیادی در استفاده از کمکها و وامهای خارجی کرده است. دادهها نشان میدهد که سیاست اقتصادی چین نه صرفاً برای توسعه کشورهای فقیر، بلکه برای تقویت قدرت ملی و دستیابی به برتری صنعتی و فناوری جهانی طراحی شده است.
منبع: Newsweek