پایگاه خبری فولاد ایران - هم‌زمان با برگزاری نشست C5+1 در واشنگتن و دیدار رهبران پنج کشور آسیای مرکزی با رئیس‌جمهور آمریکا، تحلیلگران تأکید می‌کنند که اهمیت این منطقه برای سیاست خارجی ژاپن بسیار بیشتر از آن چیزی است که در نگاه نخست به نظر می‌رسد. طبق خبر منتشرشده ژاپن تایمز، کشورهای قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان که به‌طور جمعی «آسیای مرکزی» نامیده می‌شوند، امروز در نقطه تلاقی رقابت راهبردی میان آمریکا، روسیه، چین و ترکیه قرار دارند. ژاپن نیز می‌تواند با اتخاذ سیاستی فعال در این منطقه، جایگاه ژئوپلیتیکی خود را تقویت کند.
به نوشته Japan Times، همان‌گونه که دولت‌های آمریکا در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند به این منطقه نزدیک شوند، دولت ژاپن نیز باید از روند همگرایی کشورهای ترک‌زبان آسیای مرکزی حمایت کند. تقویت همکاری اقتصادی و امنیتی میان این کشورها می‌تواند نوعی توازن راهبردی در برابر نفوذ روسیه و چین ایجاد کند. هرچه این کشورها ثروتمندتر و منسجم‌تر شوند، توجه و توان دو قدرت بزرگ برای تمرکز بر عرصه‌های دیگر، از جمله اروپا و منطقه هند-اقیانوس آرام، کاهش خواهد یافت.
یکی از محورهای مهم این تحول، شکل‌گیری پروژه‌های پان‌ترکی و احیای مسیرهای تاریخی تجارت است که نقش جایگزینی برای طرح کمربند و جاده چین پیدا کرده‌اند. باز شدن مسیر تازه میان آذربایجان و ارمنستان که «کریدور ترامپ» نام گرفته، راه جدیدی برای دسترسی کشورهای آسیای مرکزی به ترکیه و بازارهای جهانی ایجاد می‌کند. این مسیر برخی راه‌های ترانزیتی تحت کنترل روسیه و ایران را دور می‌زند و به کشورهایی مانند قزاقستان امکان می‌دهد نفت خود را با قیمت مستقل و رقابتی به بازارهای جهانی عرضه کنند.
در این میان ترکیه نیز با امضای توافق‌نامه‌های امنیتی با قزاقستان، ازبکستان و قرقیزستان، نقش مهمی در ایجاد ساختارهای دفاعی و ثبات منطقه‌ای ایفا می‌کند. اشتراک زبانی و فرهنگی، پروژه‌های آموزشی مشترک و برنامه‌ریزی برای نزدیک‌سازی الفبا و زبان، هویت ترک‌محور منطقه را تقویت کرده و زمینه را برای همکاری‌های بلندمدت فراهم می‌سازد.
افزایش همگرایی میان کشورهای ترک‌تبار آسیای مرکزی نه تنها پیامدهای اقتصادی دارد، بلکه می‌تواند نگرانی‌هایی را برای روسیه و چین ایجاد کند؛ به‌ویژه با توجه به جمعیت‌های ترک‌زبان در مناطق داخلی آنها مانند اویغورها در چین و تاتارها و باشقیرها در روسیه.
در این شرایط، ژاپن فرصتی کم‌نظیر در اختیار دارد. مشارکت در پروژه‌های اقتصادی، سرمایه‌گذاری در انرژی و زیرساخت و حمایت از توسعه منطقه‌ای می‌تواند هم به کاهش نفوذ روسیه و چین کمک کند و هم شرکای راهبردی جدیدی برای ژاپن ایجاد نماید. به عبارت دیگر، آسیای مرکزی در حال تبدیل شدن به میدان جدید رقابت قدرت‌هاست و ژاپن نباید تنها نظاره‌گر این تحول باشد.
منبع: Japan Times